Η εύθραστη ψυχολογία ενός κοριτσιού που δεν ενηλικιώθηκε ποτέ και ακροβατεί...
Τίτλος : Black Swan
Ελληνικός τίτλος:
Μαύρος κύκνος
Έτος παραγωγής:
2010
Σκηνοθεσία:
Daren Aronofski
Σενάριο:
Andres Heinz
Ηθοποιοί:
Νάταλι Πόρτμαν, Μίλα Κούνις, Βινσεντ Κασέλ, Μπάρμπαρα Χέρσει, Γουινόνα Ράιντερ
Πρωτότυπη μουσική:
Clint Mansell
Διάρκεια:
108 λεπτά
Την πρώτη φορά που είδα τον οσκαρικό
μαύρο κύκνο, με ξένισε αρκετά το θέμα αλλά μου άρεσε κιόλας. H ταινία είχε να διηγηθεί κάτι φοβερά πρωτότυπο, πολλοί θα πουν πως ο σκηνοθέτης αντέγραψε ολίγον τα κόκκινα παπούτσια, μια παλιά αριστουργηματική ταινία με θέμα το μπαλέτο και τον κόσμο του, δε νομίζω όμως πως βρίσκεται εκεί η ουσία. Η ταινία σε πάει πολλά βήματα μπροστά στην εύθραστη ψυχολογία ενός κοριτσιού που μια ιδεοναγκαστική, αυταρχική μητέρα, πρώην μπαλαρίνα δεν το άφησε ποτέ να μεγαλώσει ομαλά.
Η Νίνα πλέον στα 27 ζει και μιλά σαν 15 χρονη έφηβη εγκλωβισμένη σε ένα ροζουλί σπίτι με πολλά αρκουδάκια, καθρέπτες, κουτιά μουσικής και παπούτσια πουέντ. Δεν έχει φίλους, δε βγαίνει έξω να διασκεδάσει σαν κάθε νέος άνθρωπος, συνομιλεί μόνο με την μητέρα της στο κινητό και πάσχει από νευρική ανορεξία και πολλές, μα πολλές ιδεοληψίες που γίνονται και θηλιά στο λαιμό της.
Μοναχοκόρη με έναν εξαφανισμένο πατέρα δεν κοινωνικοποιήθηκε ποτέ όπως έπρεπε και πάντα υποχωρούσε σε αντιπαραθέσεις, γι'αυτό δεν μπορεί να αντιπαραθέσει τον εύθραστο ψυχισμό της με τον σκληρό έξω κόσμο. Ο ομφάλιος λώρος με την μητέρα δεν κόπηκε ποτέ και η κοπέλα μένει σε ένα σπίτι με πολλά απωθημένα γι΄ αυτά που επιθυμεί να έχει και δεν μπορεί, ευνουχισμένη από τα ίδια της τα αισθήματα, κυνηγώντας χίμαιρες και όνειρα όπως τα έχει στο δικό της μυαλό.
Είναι μόνη με μια τοξική μητέρα που την αποκαλεί συνέχεια γλυκό κορίτσι και δεν θέλει να δει πως η κόρη της είναι πλέον ενήλικη, ανεξάρτητη γυναίκα με δικές της επιθυμίες και μυστικά. Μια μάνα μπορεί να "ερωτευτεί" την κόρη όπως ακριβώς "ερωτεύεται" τον γιο και τον θεωρεί δικό της; (το κόψιμο των νυχιών από την μητέρα σε μια 27χρονη κοπέλα, δείχνει μια πια μη-ομαλή σχέση, δεν υπάρχει μόνο το σύνδρομο της Ηλέκτρας).
Φαίνεται πως ναι και πια δεν είναι δίολου σπάνιο φαινόμενο στην κοινωνία μας, η μητέρα για πολλούς λόγους να θέλει να μην φύγει η κόρη μακριά της και να την κρατά δεμένη μαζί της! Η Νίνα δεν έχει καν το ανδρικό πρότυπο κατα νου στην ζωή της, ούτε εγγραφές από νεανικές εξάρσεις.
Δεν μπορεί να αντιπαρατεθεί ούτε με τον νευρικό δάσκαλο του μπαλέτου της που την προσβάλλει αφού έχει αντιληφθεί πως η κοπέλα προέρχεται από ένα κλειστοφοβικό περιβάλλον και της μιλά άσχημα και μπροστά στους άλλους, χωρίς να έχει καν το δικαίωμα.
Στην καπάτσα, χειραφετημένη Λίλι δεν θα μιλούσε ποτέ όπως στην "αδύναμη" Νίνα που επιτρέπει πολλά, όπως επιτρέπει πολλά να λέγονται και από την πρώην πρίμα μπαλαρίνα του μπαλέτου που την υποδύεται η Γουϊνόνα Ράιντερ...
Δεν ξέρω αν η Νίνα είναι ομοφυλόφιλη. Νομίζω πως αν ζούσε και ανέπνεε κανονικά θα είχε σχέση με αγόρι (ήδη στο κλαμπ, βλέπουμε έναν νεαρό να την αποκαλεί όμορφη και ξεχωριστή), απλά χρειάζεται τρυφερότητα και αγάπη (κάτι που δεν της έδωσε το κεντρικό γυναικείο πρότυπο στην ζωή της) και αυτό της το δίνει έστω και συγκεχυμένα η Λίλι, που είναι το τελείως αντίθετό της και γι'αυτό ίσως της κάνει περισότερο κακό παρά καλό σαν παρουσία δίπλα της... Η Λίλι γίνεται και ο μόνος σύνδεσμος με την πραγματικότητα, τη νεανική ζωή που της ανήκει και δεν την ζει, τον έρωτα, τον κόσμο. Ζει έναν πλατωνικό έρωτα μαζί της παρα μια σεξουαλική έλξη.
Η μελαχροινή, ατίθαση, ανεξάρτητη μπαλαρίνα, είναι όσα δεν είναι η ίδια τελειομανής, ψυχαναγκαστική Νίνα, οπότε και κρέμεται από πάνω της να της μεταδώσει το φως, ακόμα και να της μιλήσει για τις σχέσεις, την σεξουαλική ωρίμανση κάτι που θα έπρεπε να 'χε κάνει η μητέρα της χρόνια πριν. Όμως η
περπατημένη Λίλι είναι βαθειά νερά, ομολογουμένως, για την
"παρθένα" σε σώμα και ψυχή Νίνα και ας μην ξεχνάμε και μια πανέμορφη ανταγωνίστρια, οπότε την μπερδεύει ως πρότυπο ακόμα πιο πολύ - Θεωρώ τη Νίνα ότι είναι ετερόφυλη απλά δεν της δόθηκε η ευκαιρία να το εξακριβώσει ποτέ και ούτε της δίνεται. Στη Λίλι βλέπει απλά ένα σύμβολο προς αντιγραφή και χάνει ακόμα πιο πολύ την μπάλα και το κέντρο βάρους του αυθεντικού της εαυτού!
Στα 27-28, όταν ελέγχεσαι και από το σπίτι και από το επάγγελμα σου στον τρόπο ζωής σου, στην σκέψη σου,στην διαιτά σου, είναι δύσκολο να βρεις τρόπο να επαναστατήσεις και να φύγεις από τα καθιερωμένα μονοπάτια. Η Νίνα το προσπαθεί άτσαλα σε δύο μέτωπα αλλά δυστυχώς οι ψυχαναγκασμοί χρόνων την οδηγούν σε αδιέξοδα. Δεν μπορεί να φιλτράρει το ψέμα και το ονειρικό από την αλήθεια, κανείς δεν της το δίδαξε πως να το κάνει.
Να σταθώ και λίγο στο ρόλο της Ράιντερ της πρώην βασίλισσας των κύκνων που κοντεύει τα 40 και είναι πλέον υλικό προς απόσυρση γιατί το θέαμα αναγνωρίζει μόνο τα νιάτα, την ομορφιά, την λάμψη και γενικά οι γυναίκες ειναι ανακυκλώσιμες, όταν παύουν να έχουν την πρώτη τους φρεσκάδα. Το θέαμα δεν συγχωρεί τις ρυτίδες και έτσι θα καταληξει και η Νίνα σε κάποια χρόνια με άλλη νέα και λαμπερή κορασίδα να περιμένει στην γωνία να λάβει την θέση της. Η καπάτσα Λίλι θα βγει αλώθητη από όλη την διαδικασία γιατί ξέρει να ελίσσεται και να μην χολοσκά για καταστάσεις γύρω της, είναι σαν τον δάσκαλο του μπαλέτου, αντιπροσωπεύουν το θέαμα και την προβολή. Είναι από αυτές που σε όλες τις δύσκολες καταστάσεις επιβιώνουν και κανείς δεν της πετά σαν λεμονόκουπες όπως την Μπεθ και τη Νίνα, που πληρώνουν τις ευασθησίες τους, η πρώτη με το ποτό και την αυτολύπηση και η δεύτερη που ακροβατεί στην ψύχωση και στο αδιέξοδο.
